कौशिला कुँवर
राजधानी दैनिक(पत्रपत्रिकावाट)
२२ असोज २०७७, बिहिवार
काठमाडौं । नेपाल–भारत खुला नाकाबाट अवैध रूपमा भारतीय खसीबोका नेपाली बजारमा भित्रिने गरेको पाइएको छ । परीक्षणबिना नेपाली बजारमा भारतीय खसीबोका अवैध रूपमा बजारमा आउँदा नेपाली खसीबोका व्यवसाय मर्कामा परेका छन् ।
कैलाली लंकीका खसीबोका व्यवसायी दल्सी साहीले रौतहट बोटव, सिन्धुलीलगायतका खुला नाकाबाट दैनिक ३ सय देखि ४ सय खसीबोका अवैध रूपमा आउने गरेको दाबी गरे । भारतबाट भन्सार छली अवैध रूपमा आएका खसीबोका प्रतिकेजी नेपाली भन्दा सस्तो पर्ने भएकाले पनि नेपालमा उत्पादन भएका खसीबोकाले बजार नपाएको उनको भनाइ छ ।
खसीबोका व्यवसायी शाहीका अनुसार भारतबाट आयात खसीबोकाको प्रतिकेजी ५ सय ३० रुपैयाँ पर्छ भने नेपालमा उत्पादन भएको खसीबोका प्रतिकेजी ६ सय ३० देखि ६ सय ५० रुपैयाँसम्म पर्ने गर्छ । उनले नेपाली उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्ने सरकारले भारतबाट अवैध रूपमा आउने खसीबोकालाई रोक्नुपर्ने बताए ।
भारतबाट आयात हुने खसीबोकाको क्वारेन्टिन प्रमाणपत्रबिना भन्सारबाट आयात गर्न नपाइने हुँदा यो वर्षमा भारतबाट नेपाली बजारमा नभित्रिएको जिकिर
काठमाडौं चौपाया खरिद बिक्री सेवा संघका संरक्षक दीपक थापाले विभिन्न नाकाबाट अवैध रूपमा काठमाडौंको कंलकीको खसी बजारमा ३ सय देखि ४ सयसम्म खसीबोका आउने गरेको बताए । नेपाली र भारतीय व्यापारीको मिलेमतोमा भारतबाट भन्सार छली अवैध रूपमा दैनिक ३ सय देखि ४ सय खसीबोका काठमाडौं उपत्यकामा भित्रिँदा नेपालमा उत्पादन भएका खसीबोका बिक्री वितरण हुन छोडेको बताए ।
नेपालमा उत्पादन भएका खसीबोका हेर्दा दुब्लो पातलो देखिने र विभिन्न जिल्लाबाट संकलन गरेर ल्याउने भएकाले भारतबाट अवैध रूपमा आएका खसीबोका भन्दा केही महँगो हुन्छ । भारतबाट अवैध रूपमा आएका खसीबोका सस्तो हुने हुँदा नेपाली उत्पादनले प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा पनि नेपाली व्यवसायी मर्कामा परेका हुन् ।
उनले विभिन्न ठाउँमा खटिएका प्रहरीले नेपाली खसीबोकालाई विभिन्न बाहनामा ठाउँठाउँमा रोकेर दुःख दिने तर भारतबाट अवैध रूपमा ल्याएका खसीबोका स्वतन्त्र रूपमा आउने दिने गरेको बताए ।
यसैगरी, उनले यसवर्षमा दसैंमा गतवर्षको तुलनामा खसीबोका माग आधा नै घट्ने अनुमान रहेको बताए । विगतका वर्षमा दसैंमा काठमाडौं उपत्यका समयमा दैनिक ३ हजार देखि ५ हजारवटासम्म खसीबोका खपत हुन्थे भने यस वर्ष कोरोनाका कारण दैनिक १ हजार पनि खसीबोका खपत मुस्किल हुने अनुमान गरेको बताए ।
उनका अनुसार सामान्य अवस्थामा काठमाडौं उपत्यकामा दैनिक ७ सयदेखि १ हजार खसीबोकाको माग हुन्छ । चाडवर्पमा ३ हजार देखि ५ हजारमासम्म खसीबोकाको माग हुन्छ ।
पशुसेवा विभागका महानिर्देशक डा. वंशी शर्माले नेपालमा खसीबोका उत्पादन पर्याप्त हुँदा कुनै पनि तरिकाले भारतबाट भारतीय खसीबोका नआएको दाबी गरे । उनले भारतबाट आयात हुने खसीबोकाको क्वारेन्टिन प्रमाणपत्रबिना भन्सारबाट आयात गर्न नपाइने हुँदा यो वर्षमा भारतबाट नेपाली बजारमा नभित्रिएको जिकिर गरे ।
उनले भारतबाट आयात गर्दा भन्सार शुल्क लाग्ने हुँदा बढीका भारतीय खसीबोका व्यापारीले अहिले आयात नै नगरेको बताए । महानिर्देशक डा. शर्माले गतवर्ष दसैंलाई खसीबोका केही कम हुने देखेपछि १५ हजार खसीबोका आयात भएको त्यसपछि भारतीय खसीबोका आयात नभएको जानकारी गराए । उनले नेपालमा वार्षिक खसीबोका बाख्रा १ करोड २५ लाख उत्पादन हुने बताए ।
