कांग्रेस केन्द्रीय कार्यालयमा बुधबार फरक दृश्य देखिन्थ्यो। ब्यानर बोकेर कांग्रेस नेता नै धर्ना बसेका थिए। सबैको एउटै स्वर थियो, ‘हामी पार्टीभित्र न्याय मागिरहेका छौं। अन्याय सहँदैनौं भनेर विरोध स्वरूप धर्नामा बसेका हौं।’
उनीहरू धर्नामा बस्नको कारण थियो– आसन्न निर्वाचनका लागि समानुपातिक बन्दसूचीमा एकलौटी तरिकाले नाम बुझाउनु। अनि, धर्नामा बस्ने थिए संस्थापन इतर समूहका नेता। पछिल्लो समय समानुपातिक उम्मेवारको विषयलाई लिएर सुरु भएको कांग्रेसभित्रको कचिंगल धर्नासम्म पुगेको छ।
सोमबारदेखि नै बालुवाटारमा कांग्रेस पदाधिकारी बैठक चलिरहेको छ। बैठकको उद्देश्य पनि यो किचलोलाई अन्त्य गर्ने भएको नेताहरू बताउँछन्। तर, उनीहरूले भनेजस्तो सहज रूपमा यो समस्या समाधान भएको छैन। यता धर्नामा बसेका नेताहरूको अडान पनि उस्तै छ। धर्नामा सहभागी कांग्रेसका नेता जगदीश नरसिंहकेसी भन्छन्, ‘हामी पार्टीको विरुद्धमा छैनौं। हामीले मौन विरोध जनाएका छौं। त्यसैले हामी प्ले–कार्ड बोकेर नाराबाजी गरेनौं एकदमै मौन अवस्थामा अघि बढेका हौं।’
पार्टी सभापति तथा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले पार्टीको महाधिवेशनमा प्रतिस्पर्धा गर्ने र आफूलाई मत नहालेकालाई चुनावमा टिकट नदिने नीति लिएर एकलौटी रूपमा अघि बढेको आरोप इतर पक्षको छ। उक्त समूहले पार्टीको महाधिवेशन देखिनै छुट्टाछुट्टै भेला र बैठक गर्दै आएको थियो। उक्त गुटको छलफल, भेला र बैठकले पार्टीभित्रको एकता, समान अवसर र न्यायको सुनिश्चितता नभए संघर्ष गर्ने निर्णय गरेको पनि केसीले बताए। भने, ‘हामी अहिले सिम्बोलिक आन्दोलनको चरणमा छौं। त्यसैले शान्त भएरै पार्टीभित्र अधिकार मागेका छौं। बिहीबार पनि अनुपम फुडल्यान्डमा छलफल राखेका छौं। हेरौं अवस्था कस्तो हुन्छ।’
सोही समूहका अर्का नेता भुपेन्द्रजंग शाहीले भने समानुपातिकको सूची तयार गर्दा इतर समूहसँग छलफल भएको भनेर हल्ला पनि छलफल नभएको दाबी गरेका छन्। उनले भने, ‘त्यस्तो सहमति भएको होइन। सूची हेर्दै पनि थाहा हुन्छ। सल्लाह छलफल भएको भए यस्तो सूची आउने थिएन। हाम्रो पक्षका साथीहरूका नाम समावेश भएकाको नाम पनि पछाडि राखिएको छ।’
महाधिवेशनमा आफूलाई मत नदिएको आधारमा सभापतिले अहिलेसम्म बदलाको व्यवहार गरेको भन्दै पार्टीभित्र न्याय र समान अवसरका लागि अहिलेको दबाबपूर्ण कार्यक्रम गरिएको शाहीले बताए। थपे, ‘एकलौटी निर्णय गर्ने बानी सभापतिजीमा देखिएको छ।’
इतर समूहले तत्काल समानुपातिक उम्मेदवारको बन्द सूची सच्याउन माग गरेका छन्। अर्कोतिर प्रत्यक्षतर्फ टिकट वितरणमा समेत सबैलाई न्याय हुने गरी उम्मेदवार चयन हुनुपर्ने माग गरेका छन्। हाल निर्वाचन आयोगमा कांग्रेसले बुझाएको सूचीमा कोइराला समूहका करिब १० प्रतिशत नेताहरू मात्रै परेको उनीहरूले बताउँदै आएका छन्।
आन्दोलन गर्ने पक्षका एक नेताका अनुसार प्रतिनिधिसभाको समानुपातिकतर्फका ११० जनामध्ये १३ जना इतर पक्ष र बाँकी संस्थापन पक्षका छन्। जसमध्ये केदारनरसिंह केसी, टेकबहादुर गुरुङ, डा. चन्द्रमोहन यादव, प्रतिमा गौतम, लीला बोखिम, केशरमान रोका, हस्तबहादुर मल्ल, मैना रावल कार्की, उमा दाहाल, किरण कोइराला, मुख्तबहादुर महतो, नागिना यादव र मुख्ता यादवको नाम परेको छ। समानुपातिकमा करिब १० प्रतिशत मात्रै उम्मेदवार बनाएपछि शेखर–गगन पक्षले संस्थापनलाई दबाब दिन पार्टी कार्यालय सानेपा, ठमेल, र बत्तीसपुतलीमा भेला गर्दै आएका छन्। शेखर समूहले अहिले ४० प्रतिशत उम्मेदवारी माग गर्दै आएको छ।
